Διατροφική ανακούφιση στο φούσκωμα & το πρήξιμο

Αισθάνεσαι ένα επίμονο φούσκωμα ή πρήξιμο; Νομίζεις ότι κάνεις κατακρατήσεις; Έχεις πολύ καιρό να δεις τη κοιλιά σου επίπεδη; Οι τροφές, οι αγχωτικοί ρυθμοί της καθημερινότητας, τυχόν διαγνωσμένες δυσανεξίες… όποια και αν είναι η αιτία, οι διατροφικοί χειρισμοί μπορούν είτε να ανακουφίσουν είτε να επιδεινώσουν το πρόβλημα.

Στο 99% των περιπτώσεων που έρχεστε στο δεύτερο ραντεβού μας, το πρώτο πράγμα που μας αναφέρετε είναι ότι νιώθετε να «ξεφουσκώσατε»!

Αυτό δεν είναι τυχαίο αφού η οργάνωση της διατροφής παίζει καταλυτικό ρόλο στην ομαλή γαστρεντερική λειτουργία αντιμετωπίζοντας το φούσκωμα και ανεξάρτητα από τη μείωση βάρους.

Τι είναι τα φουσκώματα;

Η αίσθηση φουσκώματος και πρηξίματος που νιώθεις στην περιοχή της κοιλιάς, οφείλεται στην πλειονότητα των περιπτώσεων σε αυξημένη ποσότητα εγκλωβισμένων αερίων στο γαστρεντερικό αυλό και κυρίως το στομάχι και το έντερο. Η κατάσταση αυτή περιγράφεται ως μετεωρισμός, με την επιστημονική της ορολογία. Η ανακούφιση έρχεται με τη διαφυγή των αερίων δια τους στόματος ή του ορθού, ενώ στο μεσοδιάστημα το άτομο μπορεί να βιώνει πόνο. Έρευνα στην Αμερική, κατέγραψε ότι το 10-30% του γενικού πληθυσμού έχει προβλήματα φουσκώματος και διάτασης στομάχου επηρεάζοντας τη ποιότητα ζωής τους. Όσοι βιώνουν τέτοια συμπτώματα ανέφεραν:

• Χαμηλότερα επίπεδα ενέργειας
• Χαμηλότερη κατανάλωση τροφής
• Χαμηλότερη φυσική/σωματική απόδοση

Ένας δεύτερος λόγος που μπορεί να αισθάνεσαι ένα φούσκωμα μπορεί να είναι η κατακράτηση υγρών. Ωστόσο, η κατακράτηση υγρών δεν εντοπίζεται συνήθως στη περιοχή της κοιλιάς (εκτός αν υπάρχει σοβαρό παθολογικό πρόβλημα μαζί με άλλες εκδηλώσεις). Μπορεί να επηρεάσει όλο το σώμα και σε αυτή τη περίπτωση υπάρχει μια αίσθηση γενικευμένης δυσφορίας, παρά πόνος όπως στον μετεωρισμό.

Αυτό που παρατηρούμε εμείς στη πράξη είναι ότι το ποσοστό των ατόμων που βιώνει τέτοια συμπτώματα είναι αρκετά μεγάλο. Και το στενάχωρο είναι ότι, αν τα συμπτώματα αυτά είναι ήπια, τείνει να υποβαθμίζει το πρόβλημα και να μαθαίνει να ζει με αυτό.

Από πού προέρχονται τα πρηξίματα;

Ανάλογα με την αιτία των συμπτωμάτων φουσκώματος και πρηξίματος, μπορείς να δρομολογήσεις και την αντιμετώπισή τους. Είναι σημαντικό να παρατηρήσεις και να αναγνωρίσεις τι ακριβώς συμβαίνει στο σώμα σου ώστε να αξιοποιήσεις αποτελεσματικά τις διατροφικές συμβουλές που ακολουθούν για την ανακούφιση των συμπτωμάτων. Το φούσκωμα που νιώθεις λοιπόν, μπορεί να οφείλεται σε:

Δυσανεξίες σε διατροφικά συστατικά

Με τον όρο δυσανεξία αναφερόμαστε στην αδυναμία του γαστρεντερικού συστήματος να πέψει κάποια συστατικά των τροφών. Αυτό οφείλεται σε έλλειψη κάποιου ενζύμου όπως είναι η λακτάση στη δυσανεξία στη λακτόζη (ένας δισακχαρίτης του γάλακτος) ή σε αυτοάνοσο νόσημα που οδηγεί σε καταστροφή του εντερικού αυλού και άρα δυσαπορρόφηση όπως είναι στη δυσανεξία στη γλουτένη – κοιλιοκάκη.

Το φούσκωμα που νιώθεις αν έχεις δυσανεξία σε κάποιο θρεπτικό συστατικό δεν έχει να κάνει με το βάρος σου!

Γι’ αυτό, αν έχεις ακούσει για τα τεστ δυσανεξίας που οδηγούν σε μείωση βάρους, μάθε ότι υπάρχει σχετική υπουργική απόφαση απαγόρευσής τους για την προστασία του καταναλωτή. Πρακτικά, σκέψου λίγο τη φυσιολογία: ένα τρόφιμο που δεν πέπτεται σωστά, πού καταλήγει; Καταλήγει άπεπτο στον εντερικό αυλό και μετά …στη λεκάνη της τουαλέτας σου! Στο ταξίδι αυτό είναι πολύ πιθανό να προκαλέσει συμπτώματα διάρροιας, φουσκώματος και πόνου. Θυμίσου ότι, μια άπεπτη τροφή σημαίνει ότι δεν έχει αξιοποιηθεί για να προσδώσει θερμίδες και συνεπώς δε μπορεί να επηρεάσει το βάρος σου! Πού οφείλεται, οπότε, το φούσκωμα; Στην υπερπαραγωγή αερίων που προκύπτει από την πέψη του συστατικού αυτού από τα βακτήρια του εντέρου.

Στρες

Μπορεί να σκέφτεσαι «Αυτοί οι επιστήμονες όταν δε ξέρουν τι φταίει, λένε ότι φταίει το στρες». Άλλωστε πώς είναι δυνατό να συνδέεται μια αφηρημένη έννοια ενός συναισθήματος (άγχος) με ένα σωματικό σύμπτωμα όπως το φούσκωμα; Ίσως και εγώ στη θέση σου το ίδιο να αναρωτιόμουν… Ευτυχώς όμως, ξέρω φυσιολογία και στο Ευτροφία φροντίζουμε να επιμορφωνόμαστε με τις επιστημονικές εξελίξεις. 😉 Θα σου φέρω ένα πρακτικό παράδειγμα: πώς νιώθεις όταν έρχεται ο λογαριασμός της ΔΕΗ; (Άντε και ένα ωραίο παράδειγμα: πώς νιώθεις στο πρώτο ραντεβού με το άτομο που είσαι τρελά ερωτευμένος;) Σε πιάνει ένα σφίξιμο στο στομάχι;

Είσαι αγχωμένος και το στομάχι σου το ξέρει σε κλάσματα δευτερολέπτου!

Μάθε επίσης ότι,το αυτόνομο νευρικό σύστημα ,που αντιδρά στα συναισθήματα, είναι επίσης υπεύθυνο για τη διαμόρφωση του εντερικού περιβάλλοντος αυξάνοντας το χρόνο διέλευσης του φαγητού, την έκκριση των γαστρικών υγρών αλλά και την παραγωγή βλέννης. Αυτή η αλλαγή περιβάλλοντος όμως, αλλάζει και τις ποικιλίες των βακτηρίων που επιβιώνουν… και κατ’ επέκταση και την παραγωγή αερίων στο έντερο που οφείλεται σε αυτά τα βακτήρια. Ιδού λοιπόν, πώς μπορεί να συνδέεται το στρες με το φούσκωμα.

Σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου

Το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου (ΣΕΕ) θα το έχεις ακούσει και σαν σπαστική κολίτιδα. Πρόκειται για μία συχνή κατάσταση του πεπτικού με συμπτώματα όπως οι κοιλιακές κράμπες, το φούσκωμα, η διάρροια ή/και η δυσκοιλιότητα. Είναι χαρακτηριστικό και θα το έχεις προσέξει αν έχεις ΣΕΕ, ότι τα συμπτώματα περνούν φάσεις έξαρσης και ύφεσης που μπορεί να έχουν κυμαινόμενη διάρκεια από μέρες μέχρι και μήνες.

8 στους 10 που πάσχουν από Σύνδρομο Ευερέθιστου Εντέρου βιώνουν συμπτώματα φουσκώματος και πρηξίματος.

Η αιτία που σου δημιουργεί αυτά τα συμπτώματα δεν είναι ακόμη γνωστή. Ανάμεσα στους παράγοντες που έχουν ενοχοποιηθεί ωστόσο, είναι το οικογενειακό ιστορικό, η ευαισθησία των νευρώνων του εντέρου, το στρες και ο γρήγορος ή αργός χρόνος διέλευσης της τροφής από το έντερο. Και ενώ δεν υπάρχει ακόμη τυπική θεραπεία, αυτό που ξέρουμε είναι ότι η διατροφή και η φαρμακευτική αγωγή μπορεί να μετριάσουν τα συμπτώματα, τουλάχιστον για τις φάσεις έξαρσης.

Δυσκοιλιότητα

Οι αραιές, ίσως και ατελείς, κενώσεις που έχουν τα άτομα με δυσκοιλιότητα μπορούν να επιδεινώσουν την αίσθηση του φουσκώματος με δύο τρόπους:

1. Όσο μεγαλύτερη η συσσώρευση εντερικού περιεχομένου, τόσο πιο έντονη διάταση της κοιλιάς και η αίσθηση φουσκώματος.
2. Η μεγαλύτερη παραμονή του εντερικού περιεχομένου στο παχύ έντερο σημαίνει μεγαλύτερη εμβέλεια δράσης της βακτηρίων της μικροχλωρίδας και κατά συνέπεια, υπερπαραγωγή αερίων.

Κατακράτηση υγρών

Η κατακράτηση υγρών μπορεί να ακουστεί και σαν οίδημα. Μπορεί να είναι γενικευμένη ή τοπική όπου συχνότερα εντοπίζεται στα χέρια, τα μπράτσα, τα πόδια και τους αστραγάλους. Αυτό που συμβαίνει σε αυτή την περίπτωση είναι ότι από τα τριχοειδή αγγεία, διαφεύγει υγρό στη γύρω περιοχή του ιστού που όσο συσσωρεύεται μπορεί να εξελιχθεί σε οίδημα. Ήπιες περιπτώσεις οιδήματος μπορεί να οφείλονται σε:

1. Στάση του σώματος σε μία θέση για πολύ ώρα
2. Κατανάλωση πολύ αλμυρών τροφίμων
3. Περιμένοντας τη περίοδό σου λόγω ορμονικών αλλαγών
4. Αν είσαι έγκυος ή έχεις αυξημένο βάρος για το ύψος σου
5. Πιθανές παρενέργειες φαρμάκων όπως αντι-υπερτασικά

Υπερσυσσώρευση κοιλιακού λίπους

Η αυξημένη εναπόθεση λίπους στη περιοχή της κοιλιάς είναι συνήθης σε υπέρβαρα και παχύσαρκα άτομα. Ανάλογα το σωματότυπό του, κάποιος μπορεί να βάζει πιο εύκολα ή πιο δύσκολα βάρος σε αυτή τη περιοχή. Πέρα από την αρνητική συσχέτιση που έχει με την υγεία, το κοιλιακό λίπος μπορεί να επιδεινώσει το αίσθημα πρηξίματος που έχεις, ειδικότερα αν έχει αρχίσει να επηρεάζει και την αναπνευστική σου λειτουργία (αν νιώθεις π.χ. ότι «δε γεμίζεις αέρα»).

Διαταραχές λήψης τροφής

Η δυσθρεψία, ως κοινό χαρακτηριστικό στις διαταραχές λήψης τροφής, μπορεί να προκαλέσει συμπτώματα φουσκώματος στην περιοχή της κοιλιάς αλλά και κατακράτησης υγρών σε όλο το σώμα. Το τελευταίο οφείλεται στην ηλεκτρολυτική ανισορροπία και αποκαθίσταται πιο σύντομα. Από την άλλη, η αποκατάσταση της εντερικής λειτουργίας (μυική ατονία, χρόνος διέλευσης τροφής, ορμονική ρύθμιση) είναι κάτι που θα αργήσει -ίσως και μήνες και μέχρι να επιτευχθεί- οπότε τα συμπτώματα πρηξίματος στην κοιλιά είναι συχνά.

Άλλες παθολογικές καταστάσεις

Τέλος, είναι καλό να ξέρεις ότι τα φουσκώματα μπορεί να συνυπάρχουν και με άλλες παθολογικές καταστάσεις του πεπτικού όπως οι Ιδιοπαθείς Φλεγμονώδεις Νόσοι του Εντέρου (ΙΦΝΕ), γαστροπάρεση, πεπτικό έλκος, γαστρο-οισοφαγική παλινδρόμηση, παγκρεατίτιδα κ.α.

Ποια διατροφή θα σε ανακουφίσει;

Αφού ανατρέξαμε στις βασικότερες αιτίες που πιο συχνά προκαλούν φουσκώματα και πρηξίματα μιας και είναι καθοριστικές της αντιμετώπισης, ας δούμε τι διατροφικούς χειρισμούς μπορείς να κάνεις.

Αποφυγή τροφίμων στα οποία έχεις δυσανεξία

Η πιο ξεκάθαρη περίπτωση είναι αυτή της διαγνωσμένης δυσανεξίας σε κάποιο θρεπτικό συστατικό όπως για παράδειγμα στη γλουτένη και τη λακτόζη που προ-αναφέραμε. Πηγή λακτόζης είναι το γάλα και τα γαλακτοκομικά προϊόντα, τα τελευταία όμως είναι καλύτερα ανεκτά συνήθως.

Από την άλλη, αν και η γλουτένη είναι συστατικό σε σιτηρά – όπως το σιτάρι, το κριθάρι και η σίκαλη – αυτά τα προϊόντα μπορούν με τη σειρά τους να περιέχονται σε πληθώρα άλλων συσκευασμένων τροφίμων ή φαγητών με αποτέλεσμα να περιορίζονται πολύ οι διατροφικές επιλογές. Και η αλήθεια είναι ότι όσοι έχουν κοιλιοκάκη χρειάζεται να ζουν χωρίς ίχνος γλουτένης αποφεύγοντας κρυμμένες πηγές όπως είναι τα αλλαντικά (που πιθανόν να μην υπέθετες ποτέ ότι έχουν κάποιο σιτηρό) και τυχόν επιμολύνσεις των φαγητών τους όταν έχει προετοιμαστεί για παράδειγμα στον ίδιο πάγκο εργασίας με άλλα τρόφιμα που περιέχουν γλουτένη. Ευτυχώς, όμως, η αγορά έχει εμπλουτιστεί επαρκώς με προϊόντα χωρίς γλουτένη κάνοντας τη διατροφή αυτή γευστικότερη!

Το περιεχόμενο της σελίδας συνεχίζεται πιο κάτω

---

---

Βελτίωση μικροβιώματος

Ο σημαντικότερος αλλά και μακροπρόθεσμος διατροφικός στόχος που μπορείς να θέσεις για τη διαχείριση των φουσκωμάτων σου, είναι η βελτίωση του μικροβιώματος. Δηλαδή, διατροφικές αλλαγές που θα ωφελήσουν την αύξηση εκείνων των βακτηρίων που συμβάλουν στη καλύτερη λειτουργία του εντέρου σου. Για το σκοπό αυτό, τρία είναι τα βασικά στοιχεία που θα πρέπει να φροντίσεις:

1. Φυτικές ίνες: Οι φυτικές ίνες αποτελούν την τροφή των βακτηρίων. Οι συστάσεις προτείνουν γύρω στα 28γρ φυτικών ινών να περιέχει το διαιτολόγιό σου καθημερινά. Μπορεί να μην ξέρεις να ερμηνεύσεις αυτό το νούμερο, ξέρεις όμως αν η διατροφή σου υπολείπεται σε φρούτα, λαχανικά, όσπρια και ολική άλεση. Αύξησε την κατανάλωσή τους, φρόντισε όμως, να το κάνεις σταδιακά. Επίσης, σκέψου μήπως χρειάζεται να δώσεις παραπάνω έμφαση στις διαλυτές φυτικές ίνες – αυτές βρίσκονται όπου και οι αδιάλυτες αλλά σε μεγαλύτερη αναλογία στα όσπρια, στους ξηρούς καρπούς και σπόρους, στο μήλο και στη βρώμη.
2. Υγρά: Μία βασική λειτουργία των φυτικών ινών είναι να απορροφούν υγρά με αποτέλεσμα να διογκώνονται και ενδεχομένως να ζελατινοποιούνται – χάρη σε αυτή τη λειτουργία διαθέτουν πολλές ωφέλιμες δράσεις για το πεπτικό σου. Φρόντισε να αυξήσεις τα υγρά που καταναλώνεις ώστε να είσαι επαρκώς ενυδατωμένος, ιδανικά μέσω του νερού. Ο πιο εξατομικευμένος μπούσουλας για την ενυδάτωσή σου είναι το χρώμα των ούρων σου – όσο πιο διαυγές τόσο καλύτερα!
3. Προβιοτικά: Τα προβιοτικά είναι τα φιλικά βακτήρια που λαμβάνει κάποιος από το στόμα, είτε μέσω των τροφών είτε με τη μορφή συμπληρώματος διατροφής. Θα έχεις ακούσει για τα γένη Lactobacillus ή Acidophilus – φυσικά υπάρχουν και άλλα. Η κατανάλωσή τους, μπορεί να ενισχύσει την αποίκιση του εντέρου από τα συγκεκριμένα γένη. Πηγές προβιοτικών είναι τα φυσικά γιαούρτια (ή αυτά που αναγράφουν ότι περιέχουν φυσική καλλιέργεια γιαουρτιού), το κεφίρ, τα ζυμωμένα τρόφιμα όπως το λάχανο τουρσί και οι ελιές.

Τρόφιμα για έξαρση και ύφεση

Είναι σημαντικό να παρατηρήσεις πότε ο οργανισμός σου περνά περιόδους έξαρσης ή ύφεσης ώστε αντίστοιχα να τον βοηθήσεις να τα αντιμετωπίσεις πιο ομαλά. Και ενώ στην ύφεση πειραματίζεσαι ελεύθερα με τα τρόφιμα, σε περιόδους έξαρσης καλό είναι να αποφύγεις όσα μπορούν να εντείνουν το πρόβλημα για μερικές μέρες. Τέτοια τρόφιμα είναι για παράδειγμα: τα όσπρια, κάποια λαχανικά όπως το κουνουπίδι, το μπρόκολο ή το λάχανο και άλλα που ενδεχομένως να έχεις παρατηρήσει εσύ ότι «σε ζορίζουν».

Θέμα διατροφικής ρουτίνας

Για ακόμη μια φορά η διατροφική συμπεριφορά παίζει πολύ σημαντικό ρόλο μιας και αν είσαι από εκείνους που «τρως γρήγορα ή λαίμαργα», προλαβαίνεις να φας μόνο μια φορά την ημέρα ή δεν προλαβαίνεις να μαγειρέψεις και παραγγέλνεις συχνά, η αλλαγή σε αυτές τις συνήθεις μπορεί να αρκεί για να δεις το πρήξιμο να σε απασχολεί όλο και λιγότερο:

• Κάνε μικρά γεύματα και ας είναι και περισσότερα μες στην ημέρα – είναι κατανοητό ότι ένα μεγάλο γεύμα προκαλεί αντίστοιχα μεγάλη διάταση στομάχου.
• Επένδυσε στην αργή και καλή μάσηση των τροφών – όχι μόνο θα βοηθήσεις την καλύτερη πέψη αφού τα πεπτικά ένζυμα έχουν μεγαλύτερη επιφάνεια να δράσουν μετά από καλή μάσηση, αλλά θα μειώσεις κατά πολύ και τη κατάποση αέρα που συμβάλει στο φούσκωμα.
• Περιόρισε τα πολύ λιπαρά ή τηγανιτά φαγητά – αυτό είναι κάτι που θα ελέγχεις πολύ καλύτερα αν αρχίσεις να μαγειρεύεις ο ίδιος. Ο λόγος είναι ότι τα λιπαρά και τηγανιτά φαγητά είναι πιο δύσπεπτα και όσο πιο πολύ αργοπορεί η πέψη τόσο παρατείνεται και το πρήξιμο.
• Μείωσε το αλάτι – αυτό συνδέεται άμεσα με την κατακράτηση υγρών. Αν έχεις συνηθίσει τις πολύ αλμυρές γεύσεις, να ξέρεις ότι με τον ίδιο τρόπο μπορείς να συνηθίσεις τις λιγότερο αλμυρές. Αν πάλι το πρήξιμο πριν τη περίοδο είναι αφόρητο, τότε μπορείς να δοκιμάσεις για αυτές τις μέρες να ελαχιστοποιήσεις το αλάτι.
• Μείνε καλά ενυδατωμένος ειδικότερα αν οι συνθήκες το απαιτούν όπως σε πολύ ζεστό καιρό, όσο ασκείσαι ή κατά την κατανάλωση αλκοόλ ή πολλών καφέδων ή τσαγιών. Η αφυδάτωση εντείνει τις κατακρατήσεις και την αίσθηση φουσκώματος.
• Μείωσε το βάρος σου στο φυσιολογικό Δείκτη Μάζας Σώματος. Πέρα από τη μείωση του λίπους στη περιοχη της κοιλιάς που θα επιτύχεις, μειώνονται και τα οιδήματα και οι κατακρατήσεις.

Υπάρχουν κάποια προϊόντα που πιθανόν να σε αναγκάζουν να καταπίνεις περισσότερο αέρα ασυναίσθητα ή γίνονται εύκολη τροφή για τα βακτήρια του εντέρου δημιουργώντας περισσότερα αέρια. Κάποια παραδείγματα είναι οι τσίχλες που απαιτούν συνεχές μάσημα, τα ανθρακούχα ροφήματα και τρόφιμα που περιέχουν πολυόλες στα συστατικά τους (π.χ. σορβιτόλη, μαλτιτόλη, ξυλιτόλη) ως γλυκαντική ουσία – συνήθως τα συναντάς σε προϊόντα light σε ζάχαρη.

Υγιεινός τρόπος ζωής

Η διατροφή είναι ένα σημαντικό κομμάτι του τρόπου ζωής. Πέρα από αυτή όμως, υπάρχουν και άλλες παράμετροι που μπορείς να φροντίσεις και να διαχειριστείς καλύτερα το πρόβλημα με τα φουσκώματα και τα πρηξίματα. Παρόλο που δεν είμαστε ειδικοί να στοιχειοθετήσουμε ακριβώς το καθένα από αυτά ή να σε καθοδηγήσουμε πιο συγκεκριμένα σε αυτά, δε θέλει πολύ για να καταλάβει κανείς ότι αυτή η συνολική προσέγγιση βοηθάει αποτελεσματικότερα στο να βρεις το καλύτερο “είναι” σου. Μέσα σε όλα όσα έχεις να κάνεις λοιπόν στη καθημερινότητά σου, βρες και το χρόνο για σένα και για:

• Να κοιμάσαι επαρκώς – τουλάχιστον 7-9 ώρες καθημερινά λένε οι συστάσεις. Είναι πολλοί οι μηχανισμοί που ο ύπνος μπορεί να επηρεάσει τη (δυσ)λειτουργία του σώματός σου… (ορμονική ρύθμιση, μυική ανάπαυση κ.ά.)
• Να αγχώνεσαι λιγότερο – τι σου λέμε τώρα! Όταν τα πράγματα ζορίζουν, κάνε ένα βήμα πίσω, παρατήρησε, άφησε τα πράγματα να κυλούν και να ξέρεις ότι ίσως είναι εντάξει να μην περνάνε όλα από το χέρι σου και τον έλεγχό σου!
• Να γυμνάσεις το σώμα σου – τόσο για να ενδυναμώσεις του μύες σου ακόμα και εκείνους που βρίσκονται τη κοιλιακή χώρα ή περιβάλλουν το έντερό σου μειώνοντας τα πρηξίματα ή τον πόνο που αυτά προκαλούν, όσο και να βοηθήσεις το κυκλοφορικό και το λεμφικό σύστημα και να αντιμετωπίσεις τυχόν κατακρατήσεις.
• Να μειώσεις και ιδανικά να διακόψεις το κάπνισμα – δε ξέρω αν υπάρχει έστω και ένα θετικό σε αυτή τη συνήθεια… στην προκειμένη περίπτωση πάντως, εντείνει τα φουσκώματα αυξάνοντας τη κατάποση αέρα.
• Να ανταποκρίνεσαι στο σώμα σου – αυτό προϋποθέτει ότι το αφουγκράζεσαι και δεν το αμελείς και αφορά πολλά επίπεδα… στην προκειμένη περίπτωση όμως, αυτό που θα βοηθήσει είναι να ανταποκρίνεσαι κάθε φορά που η τουαλέτα σε καλεί.

Δε ξέρω αν είναι το 30-40% του πληθυσμού που έχει λειτουργικά προβλήματα του εντέρου όπως λένε κάποιες έρευνες, εμείς στο Ευτροφία το βλέπουμε πολύ πιο συχνά. Και αν οι περισσότεροι από σας έχετε προσαρμόσει τη καθημερινότητά σας γύρω από αυτό, ελπίζουμε με αυτό το άρθρο να έμαθες τι μπορείς να κάνεις για να μην συμβιβάζεσαι άλλο με μια κατάσταση που μπορεί να αλλάξει! Αν πάλι νιώθεις ότι χρειάζεσαι πιο λεπτομερή καθοδήγηση ή υποστήριξη, είμαστε στη διάθεσή σου για να αλλάξεις τη διατροφή σου και να βελτιώσεις την ποιότητα ζωής σου.