Γιατί άραγε περνάμε το ένα τρίτο της ζωής μας σε μια φαινομενικά παθητική κατάσταση στη διάρκεια της οποίας ούτε εκτελούμε κάποια δραστηριότητα ούτε σκεφτόμαστε; Η απάντηση εδώ είναι ότι το σώμα μας έχει ανάγκη τον ύπνο για για να διατηρήσει τόσο την φυσική όσο και συναισθηματική του υγεία. Εν τάχει, ο ύπνος:

  • Βοηθά τον εγκέφαλό μας να λειτουργεί καλύτερα,  και συγκεκριμένα βελτιώνει την ικανότητα της μάθησης, τη μνήμη, την ικανότητα λήψης αποφάσεων και διαχείρισης προβλημάτων, τη δημιουργικότητά μας και άλλες πολλές πτυχές της νοητικής μας κατάστασης.
  • Για όλα τα παραπάνω, η έλλειψη ύπνου σχετίζεται με κατάθλιψη και επικίνδυνη συμπεριφορά, ακόμα και με αυτοκτονικότητα.
  • Αντίστοιχα, ο ύπνος είναι απαραίτητος για καλή σωματική υγεία, αφού κατά τη διάρκειά του γίνεται αποκατάσταση των αγγείων και της καρδιαγγειακής λειτουργίας συνολικά.  Έτσι, η έλλειψη ύπνου σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο για καρδιαγγειακά, νεφροπάθειες, διαβήτη, υπέρταση και αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο.
  • Συμβάλλει στην ανάπτυξη, ειδικά κατά την περίοδο της παιδικής και εφηβικής ηλικίας
  • Η έλλειψή του πιθανότατα επηρεάζει τον τρόπο που λειτουργούμε την επόμενη μέρα: ακόμα και 1-2 ώρες λιγότερου ύπνου μπορεί να οδηγήσουν σε δυσκολία συγκέντρωσης, μειωμένη απόδοση και κατανόηση κλπ

 

Πώς όμως οι μεγάλες ανατροπές στις σύγχρονες συνήθειες επηρεάζουν το μεταβολισμό;

Σήμερα κοιμόμαστε περίπου μια ώρα λιγότερο απ’ ότι τα προηγούμενα 10 χρόνια. Αυτό κυρίως συμβαίνει εξ’ αιτίας του απαιτητικού τρόπου ζωής και των σύγχρονων συνηθειών που έχουν εισβάλει επικίνδυνα στην καθημερινότητά μας.

Ωστόσο, οι ενδείξεις πληθαίνουν και αναφέρουν πως η έλλειψη χρόνου, η οποία οδηγεί στη συστηματική στέρηση ύπνου, αποσυντονίζει πλήρως την εσωτερική τάξη του μεταβολισμού μας. Συγκεκριμένα η έλλειψη ύπνου επηρεάζει το μεταβολισμό των υδατανθράκων και συνδέεται με την εμφάνιση ορισμένων μεταβολικών νοσημάτων.

 

Πως επηρεάζει η έλλειψη ύπνου το σωματικό βάρος;

Η στέρηση ύπνου επηρεάζει έμμεσα το σωματικό βάρος και συγκεκριμένα επηρεάζει την απώλεια σωματικού λίπους. Υπάρχουν 3 λόγοι που συμβαίνει αυτό:

1. Όταν αφιερώνουμε λιγότερες ώρες στον ύπνο απομένουν αυτομάτως περισσότερες ώρες που συνήθως αφιερώνουμε στην κατανάλωση τροφής. Ως εκ τούτου, ο συνολικός ημερήσιος αριθμός θερμίδων που καταναλώνουμε αυξάνεται κατακόρυφα και η απώλεια βάρους γίνεται πιο επίπονη.

2. Το σύνολο της ενέργειας που δαπανάται ημερησίως είναι σημαντικά μικρότερο σε όσους στερούνται ύπνου. Μάλιστα τα άτομα αυτά παρουσιάζουν μικρότερο μεταβολισμό σε κατάσταση ηρεμίας, αισθάνονται έντονα τα σημάδια της κούρασης και κατά συνέπεια αποφεύγουν τη φυσική δραστηριότητα.

3. Αναπόφευκτο κομμάτι της έλλειψης ύπνου είναι οι ορμονικές μεταβολές που ξεκινούν να συμβαίνουν. Μικρής διάρκειας ύπνος συνεπάγεται αύξηση της γρελίνης στον οργανισμό, η οποία επιφέρει το έντονο αίσθημα της πείνας. Την ίδια στιγμή, παρατηρείται ότι τα επίπεδα μια άλλης ουσίας, της λεπτίνης μειώνονται, σε τέτοιο βαθμό που το μήνυμα της αυξημένης πείνας γίνεται ακόμα μεγαλύτερο.

4. Τέλος, η έλλειψη ύπνου φαίνεται να αυξάνει την επιθυμία για επιβράβευση μέσω του φαγητού, με αποτέλεσμα να είμαστε πιο επιρρεπείς στην επιλογή πιο ανθυγιεινών σνακ την επόμενη μέρα.

 

 Ποιο είναι το καταλληλότερο γεύμα για ποιοτικό ύπνο;

Αποφύγετε την κατανάλωση γευμάτων με υψηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά και αλάτι. Ο λόγος είναι ότι δεν πρέπει να επιβαρύνεται το γαστρεντερικό σύστημα και η διαδικασία της πέψης, (χωρίς αυτό να συνεπάγεται την αύξηση του βάρους μετά το βραδινό φαγητό όπως συνήθως πιστεύεται).

 

Πόσο ύπνο χρειαζόμαστε τελικά;

Κάθε άνθρωπος έχει διαφορετικές ανάγκες για ύπνο, οι οποίες αλλάζουν σημαντικά ανάλογα με την ηλικιακή ομάδα. Για τους ενήλικές οι προτεινόμενες ώρες επαρκούς ύπνου είναι 7-8 ώρες την ημέρα, ενώ όσο μικρότερη η ηλικία, τόσο μεγαλύτερες οι ανάγκες για ύπνο.

Αν λοιπόν ο χρόνος που αφιερώνετε στη νυχτερινή ξεκούρασή σας είναι πολύ σύντομος ή άτακτος, τότε ολόκληρο το σύστημα μπορεί να βρεθεί εύκολα σε ανισορροπία. Κοιμηθείτε λοιπόν…κάνει καλό!