10 all-time classic διατροφικές (αυτ)απάτες!
Ως Διαιτολόγοι έχουμε ακούσει γενικώς πολλά (επιεικώς λεγόμενα) διατροφικά ατοπήματα στο θέμα της απώλειας βάρους, από τα αγαπημένα τεστ δυσανεξίας μέχρι δίαιτες με ευφάνταστα ονόματα. Είναι, μάλιστα, τόσες πολλές οι παρανοήσεις σχετικά με το τι είναι και πώς εφαρμόζεται η καλή διατροφή και ο «υγιεινός» τρόπος ζωής, που σκεφτήκαμε να κάνουμε ένα top 10! Ιδού, λοιπόν!
10. Ζώνες αδυνατίσματος
Έγιναν πολύ μεγάλο hit σε προηγούμενες δεκαετίες αλλά συνεχίζουν να κάνουν την εμφάνισή τους ακόμα και σήμερα (και να σηκώνουν τα μαλλιά της κεφαλής των διαιτολόγων!).
Η λογικοφανής θεωρία: Θέλεις να χάσεις άμεσα πόντους; Η ζώνη (ή σελοφάν) που τυλίγεται γύρω από την μέση ή τους γλουτούς βοηθάει τα σημεία αυτά να ιδρώσουν πολύ περισσότερο και έτσι να χάσουν περισσότερο λίπος.
Η πικρή αλήθεια: Ας ξεκινήσουμε λέγοντας ότι το λίπος δεν διαχέεται από τους πόρους του δέρματός μας μαζί με τον ιδρώτα. Απλώς, οι ζώνες και τα σελοφάν είναι ο νούμερο 1 τρόπος να αφυδατωθείτε. Και αυτό κατ’ επέκταση θα βοηθήσει στο να δείτε το νούμερο στη ζυγαριά μερικά γραμμάρια λιγότερα αμέσως μετά. Guess what όμως: το νούμερο θα επανέλθει στα ίδια με το που πιείτε ένα ποτήρι νερό!
9. Χυμός λεμονιού/ξίδι/ανανάς για λιποδιάλυση
Είπαμε να τα βάλουμε όλα μαζί αφού τόσο η θεωρία όσο και η αλήθεια είναι η ίδια για όλα…
Η λογικοφανής θεωρία: Αυτά τα τρόφιμα μπορούν να αποτελέσουν σημαντικό βοήθημα σε όποιον θέλει να χάσει βάρος χάρη στην υψηλή περιεκτικότητά τους σε λιποδιαλύτες (?!?)
Η πικρή αλήθεια: Το ότι ένα τρόφιμο είναι ξινό δεν συνεπάγεται ότι καίει το λίπος. Γενικώς, ας πούμε απλώς ότι το λίπος στο σώμα μας δεν καίγεται μαγικά με κάποιο τρόφιμο αλλά χάνεται μέσα από την κατανάλωση λιγότερης ενέργειας, κοινώς φαγητού ή περισσότερης άσκησης, μέσα στην ημέρα.
8. Βραδινό φαγητό, αυτό φταίει για όλα!
Από τα πιο κλασσικά που ακούμε, το βραδινό φαγητό παίρνει το βραβείο του χειρότερου γεύματος μέσα στην ημέρα (και το πρωινό αυτό του καλύτερου).
Η λογικοφανής θεωρία: Τρως φαγητό το βράδυ; Αυτό ήταν, θα γίνει λίπος αφού μετά θα πέσεις για ύπνο και το σώμα δε θα προλάβει να “κάψει” αυτά που έφαγες.
Η πικρή αλήθεια: Κανένα γεύμα μόνο του δεν “παχαίνει” ή “αδυνατίζει”. Γιατί αυτό που παίζει ρόλο είναι το πόσες θερμίδες έχετε καταναλώσει συνολικά μέσα στην ημέρα, και όχι μόνο στο βραδινό σας. Αν το σύνολο της ημέρας (μη σας πούμε της εβδομάδας) είναι μεγαλύτερο από αυτό που χρειάζεστε, τότε σιγά σιγά αυτό θα μετατραπεί σε λίπος στο σώμα. Όσο για το πότε θα προλάβει το σώμα να κάψει τις βραδινές θερμίδες; Ας πούμε απλά ότι το σώμα μας δεν λειτουργεί σαν ταμειακή μηχανή που κάνει το λογαριασμό στο τέλος της ημέρας για το πώς τα πήγαμε. Αντιθέτως είναι ένα εξαιρετικά περίπλοκο σύστημα που δε σταματά να λειτουργεί ούτε όταν κοιμόμαστε. Ο μεταβολισμός (δηλαδή το σύνολο των διεργασιών του “χτισίματος” (αναβολισμού) και της διάσπασης (καταβολισμού) ιστού) είναι συνεχής και ένα μεγάλο βραδινό δεν θα κρίνει από μόνο του αν θα πάρετε βάρος.
7. Detox diets ή αλλιώς δίαιτες αποτοξίνωσης
Κλασσική και αγαπημένη διατροφική μέθοδος για να διώξουμε από πάνω μας τις διατροφικές αμαρτίες (ή μήπως τις τύψεις μας;;) των Χριστουγέννων/του Πάσχα/των καλοκαιρινών διακοπών/του ξέφρενου Σαββατοκύριακου που μας πέρασε!
Η λογικοφανής θεωρία: η υπερκατανάλωση κρέατος, γλυκών (και γενικώς τροφίμων που εκλαμβάνονται ως “μη υγιεινά”) οδηγεί στη συσσώρευση τοξινών στο σώμα, τις οποίες και αποβάλλουμε τρώγοντας για 2 μέρες (ή και 1 εβδομάδα) μόνο φρούτα, χυμούς, βραστά λαχανικά και γενικώς πράσινα πράγματα.
Η πικρή αλήθεια: Ευτυχώς για εμάς, το ανθρώπινο σώμα είναι πλήρως εξοπλισμένο με έμφυτους μηχανισμούς κάθαρσης, με τον κυριότερο εξ αυτών να ακούει στο όνομα «συκώτι». Αν θέλουμε να βοηθήσουμε τον εαυτό μας να επανέλθει στις καλές του διατροφικές συνήθειες αρκεί να ξεκινήσουμε απλώς και πάλι να τρώμε με μέτρο και ποικιλία και να αφήσουμε τις ακραίες (και περιττές) λύσεις της αποτοξίνωσης. Διαβάστε περισσότερα γι’ αυτό το θέμα εδώ.
6. Υδατάνθρακες, άτιμα αόρατα πλάσματα που με κάνετε και παίρνω βάρος!
Οι υδατάνθρακες κρατούν τα σκήπτρα του πιο παρεξηγημένου διατροφικού συστατικού στην ιστορία της διατροφής.
Η λογικοφανής θεωρία: Αυτή η πεποίθηση είναι τόσο παλιά στο μυαλό των περισσότερων ανθρώπων που είναι δύσκολο να ξεχωρίσεις από πού προήλθε. Μάλλον έχει να κάνει με το ότι όταν μειωθούν κατά πολύ οι υδατάνθρακες στη διατροφή μας βλέπουμε μια απότομη μείωση στο βάρος (που οφείλεται στη μείωση του γλυκογόνου και στην απώλεια σημαντικής ποσότητας υγρών). Ίσως, πάλι, έχει να κάνει με τις (άλλοτε αυστηρές) συστάσεις για τους υδατάνθρακες σε διαβητικούς ασθενείς. Ίσως, βέβαια, έχει να κάνει και με την τεράστια παραφιλολογία γύρω από αυτό το θέμα από ειδικούς και μη.
Η πικρή αλήθεια: Οι υδατάνθρακες είναι απλώς ένα συστατικό των τροφίμων, τίποτε παραπάνω, τίποτα λιγότερο. Αποδίδουν, μάλιστα, τις ίδιες θερμίδες με τις (αθώες) πρωτεΐνες. Απλώς τα τρόφιμα που τους περιέχουν τρώγονται πιο εύκολα και σε μεγαλύτερες ποσότητες και έτσι οδηγούμαστε άνετα σε υπερβολές.
5. Λιποδιαλύτες του εμπορίου
Αγαπημένη λύση της τελευταίας στιγμής, εκεί που όλα τα άλλα φαίνονται μη αποτελεσματικά και ο χρόνος μας πιέζει..
Η λογικοφανής θεωρία: “Μα τόσα και τόσα συμπληρώματα κυκλοφορούν.. δε μπορεί να μην κάνουν τίποτα!”
Η πικρή αλήθεια: ….Όχι, δεν κάνουν τίποτα. Και για να είμαστε λίγο πιο μετριοπαθείς, στην καλύτερη περίπτωση, κάνουν κάτι πάρα πολύ μικρό συγκριτικά με αυτό που μπορείτε να κάνετε με άλλα μέσα (δηλαδή με δίαιτα και άσκηση) που δεν αξίζει τον κόπο να τα αγοράσετε. Αυτό που σίγουρα κάνουν είναι ότι λειτουργούν ωραιότατα σαν placebo (δηλαδή κάτι το οποίο δουλεύει απλώς και μόνο γιατί πιστεύουμε ότι δουλεύει) επομένως μας βάζουν στη διαδικασία να προσέξουμε συνολικά αυτά που έχουν πραγματική σημασία (δηλαδή τη διατροφή και τη φυσική μας δραστηριότητα). Οπότε, ναι, σε αυτή την περίπτωση κάνουν κάτι!
4. Αλεύρι, ζάχαρη και αλάτι: τα 3 “άσπρα” που μας δηλητηριάζουν
Αυτό είναι για τους πιο “ψαγμένους” που έχουν ακούσει ότι τα άσπρα συστατικά της διατροφής είναι και το πρόβλημα.
Η λογικοφανής θεωρία: Ξεπερνώντας το marketing της υπόθεσης, όλοι ξέρουν ότι η ζάχαρη, το αλάτι και το αλεύρι (δηλαδή οι απλοί υδατάνθρακες και ο,τιδήποτε περιλαμβάνει γλουτένη) είναι η αιτία πολλών σύγχρονων ασθενειών.
Η πικρή αλήθεια: Το παραπάνω αποτελεί μια λαϊκευμένη υπεραπλούστευση. Όχι, δεν είναι αυτά τα 3 συστατικά το πρόβλημα της διατροφής μας, διότι η διατροφή μας είναι εξαιρετικά περίπλοκη και πολυπαραγοντική για να εστιάζουμε σε 3 συστατικά της. Μπορεί για τα παραπάνω συστατικά να υπάρχουν οδηγίες και συνιστώμενα όρια, αλλά το ίδιο συμβαίνει για ένα σωρό ακόμα θρεπτικά συστατικά. Για μία ακόμα φορά, βλέπουμε το δέντρο και χάνουμε το δάσος εδώ..
3. Διαλειμματική νηστεία δια πάσαν νόσο και πάσαν ηλικία
Από τα πιο φρέσκα trends στη διατροφή, η διαλειμματική νηστεία έχει φανατικούς οπαδούς και ορκισμένους εχθρούς. Την άποψή μας αναλυτικά μπορείτε να τη βρείτε εδώ. Για λόγους συντομίας, εδώ αναφέρουμε μόνο τα βασικά.
Η λογικοφανής θεωρία: Λογικοφανή δε τη λες.. μάλλον κάτι του στυλ “διάβασα ότι κάνει θαύματα” είναι η θεωρία από πίσω..
Η πικρή αλήθεια: Η διαλειμματική νηστεία είναι ένα ακόμα στιλ διατροφής που μπορεί να επιφέρει αποτελέσματα εφόσον σας ταιριάζει. Δεν ταιριάζει σε όλους, δεν λειτουργεί με κάποιο μαγικό τρόπο (παρά με τη συμβατική μείωση θερμίδων) και δεν είναι πανάκεια.
2. Κετογονική διατροφή για τους αντισυμβατικούς
Η διατροφή “κέτο” (keto diet) είναι σχετικά new entry στο διατροφικό στερέωμα και υπόσχεται – τι άλλο – άμεση απώλεια βάρους χωρίς κόπο και τρώγοντας παράλληλα μπέικον, παϊδάκια και ό,τι πιο λιπαρό σκεφτείς!
Η λογικοφανής θεωρία: Κόβεις τους υδατάνθρακες; Χάνεις βάρος! Τόσο απλό!
Η πικρή αλήθεια: Αναλυτικά για την κετογονική διατροφή μπορείτε να διαβάσετε την άποψή μας εδώ. Θα επαναλάβουμε αυτά που ειπώθηκαν λίγο πιο πάνω: η κετογονική διατροφή είναι ένα ακόμα στιλ διατροφής που μπορεί να επιφέρει αποτελέσματα εφόσον σας ταιριάζει. Μόνο που εδώ, υπεισέρχεται και ένας σημαντικός κίνδυνος για διατροφικές ανεπάρκειες και πολλές επιμέρους παρενέργειες (με την δυσοσμία της αναπνοής, τη δυσκολία πνευματικής συγκέντρωσης και το αίσθημα μόνιμης κόπωσης να είναι τα πιο “χτυπητά”). Μην το δοκιμάσετε στο σπίτι χωρίς σημαντικό λόγο και χωρίς την επίβλεψη ειδικού 🙂
1. Τεστ δυσανεξίας για να βρείτε ποιο τρόφιμο εμποδίζει τον μεταβολισμό σας
Η πλέον σύγχρονη (και επίμονη) διατροφική μόδα, με πάρα πολλούς ακόλουθους. Της αξίζει η πρωτιά σε αυτό το top10 γιατί συνδυάζει την απόλυτη έλλειψη επιστημονικότητας με το απόλυτα πιστευτό σενάριο και την (δυστυχώς) τεράστια διάχυση του στο κοινό.
Η λογικοφανής θεωρία: Δεν χάνετε βάρος. Άρα κάτι φταίει με αυτά που τρώτε. Και όχι, δεν είστε εσείς που κάτι δεν κάνετε καλά, αλλά φταίνε συγκεκριμένα τρόφιμα που σας εμποδίζουν και μπλοκάρουν τον μεταβολισμό σας. Μάλλον το είχατε υποψιαστεί και μόνοι σας άλλωστε…
Η πικρή αλήθεια: Δεν χάνετε βάρος. Άρα κάτι φταίει με αυτά που τρώτε. Αλλά και με το ότι δεν ασκείστε. Και αυτό που φταίει είναι ότι δεν φροντίζετε αυτά τα δύο να τα ισορροπείτε. Μακάρι να υπήρχε ένα ή δύο τρόφιμα που έφταιγαν –αλλά, πιστέψτε μας, δεν θα ποντάραμε σε αυτό…
Διαβάστε περισσότερα για τα τεστ δυσανεξίας εδώ.
Καλώς ή κακώς, μαγικές λύσεις στο αδυνάτισμα δεν υπάρχουν. Ο,τιδήποτε παραβλέπει το “δύσκολο” δρόμο της ισορροπημένης διατροφής και άσκησης, το πιθανότερο είναι να λέει μόνο τη μισή αλήθεια.
Ενημερωθείτε από έγκριτες πηγές και πιστοποιημένους επαγγελματίες και αξιολογήστε κριτικά την πληροφορία που λαμβάνετε διαδικτυακά. Μην ξεχνάτε ότι κάτι το οποίο “δουλεύει” για άλλους ανθρώπους, δε σημαίνει ότι ισχύει και “δουλεύει” καθολικά.